زیر ساخت شبکه چیست؟

زیر ساخت شبکه به مجموعه‌ای از نرم‌افزارها و سخت‌افزارها اطلاق می شود. این مجموعه با اتصال به یکدیگر می‌توانند فعالیت‌های اینترنتی و اتصالات را در قسمت های مختلف شهر بهینه سازی کنند. زیر ساخت شبکه به 2 دسته ی زیر ساخت منطقی شبکه و زیر ساخت فیزیکی شبکه تقسیم بندی می شوند. طراحی زیر ساخت شبکه چیست، آشنایی با زیر ساخت شبکه و معرفی انواع آن موضوعی است که در این مقاله به آن می پردازیم.

زیر ساخت شبکه چیست؟

به مجموعه‌های از موارد و اقداماتی که یک شبکه با کارایی عالی و بدون مشکل را به وجود می‌آورد زیر ساخت شبکه گفته می شود. در حقیقت به تمامی مواردی که در صورت وجود نداشتن سبب عدم عملکرد درست شبکه می‌شوند، زیر ساخت شبکه می گویند.

تمام سخت‌افزارها و طراحی‌هایی که موجب می‌شود خدمات شبکه به درستی اجرا و پیاده‌سازی شود، زیر ساخت شبکه نامیده می شود. به صورت کلی تمامی قسمت های تشکیل دهنده زیر ساخت شبکه به دو گروه زیر تقسیم‌بندی می شوند:

زیر ساخت فیزیکی شبکه:  زیر ساخت فیزیکی شبکه که شامل کابل شبکه، کارت شبکه، روتر، هاب و در مجموع بخش‌های سخت‌افزاری است.

زیر ساخت منطقی شبکه: زیر ساخت منطقی شبکه شامل سرویس DNS، پروتکل‌های شبکه، سیستم‌های آدرس‌دهی IP،‌ بخش‌های کنترل از راه دور، پروتکل‌های امنیتی و به صورت کلی بخش‌های نرم‌افزاری شبکه می باشد.

اهمیت و مزایای طراحی زیر ساخت شبکه چیست؟

می‌توان گفت امروزه درصد زیادی از کارها در یک سازمان یا کسب و کار متکی به شبکه و عملکرد آن است. چنانچه که یک شبکه مورد اعتماد نباشد، می‌تواند بر کارهای سازمان تأثیر منفی بگذارد. در صورت عدم وجود زیر ساخت شبکه قوی، ممکن است دسترسی به اطلاعات مختلف در یک سازمان با تأخیر انجام گیرد و یا از بین رود. این مسئله همچنین می‌تواند بهره‌وری در یک سازمان یا کسب و کار را هم تحت تأثیر قرار دهد.

چنانچه پرسنل در یک سازمان امکان دسترسی به اطلاعات مورد نیاز جهت انجام کارهای خود را نداشته باشند، سبب نا‌امیدی آن‌ها شده و نهایتا باعث کاهش بهره‌وری می‌شود. این مسئله با توجه به انجام ندادن درست کارها موجب می‌شود که میزان رضایت مشتریان هم به میزان قابل توجهی کاهش یابد چرا که پرسنل قادر به برآورده کردن نیازهای مشتریان نبوده‌اند.

طراحی زیر ساخت شبکه برای یک سازمان یا کسب و کار مزایایی دارد که عبارتنداز:

بهره‌وری: با به حداقل رساندن زمان خرابی این شرایط را به وجود می آورد که بهره‌وری افزایش یابد یا تا حد امکان ثابت باقی بماند.

مقیاس‌پذیری: چنانچه طراحی زیر ساخت شبکه اصولی انجام شده باشد می‌توان از رشد و توسعه کسب و کار بدون احتیاج به طراحی دوباره شبکه پشتیبانی کند.

مقرون‌ به صرفه بودن: طراحی زیر ساخت شبکه به صورت اصولی سبب ثابت ماندن هزینه‌های اجرای شبکه در سازمان می شود و علاوه براین تجربه اختلالات کمتر در شبکه در سودآوری آن مؤثر خواهد بود.

امنیت: از جمله مهم‌ترین مزیت های طراحی زیر ساخت شبکه برای سازمان‌ها و کسب و کارها، می توان به محافظت از داده‌ها و اطلاعات خود در برابر حملات سایبری و دسترسی غیر‌مجاز اشاره کرد. با اینکه روش‌هایی همچون هک، فیشینگ و باج‌افزارها موضوع جدیدی نیستند ولی امروزه بیشتر از هر زمان دیگری امنیت اطلاعات را تهدید می‌کنند.

در صورتی که طراحی زیر ساخت شبکه هوشمندانه و اصولی انجام شده باشد، می‌تواند به خوبی از داده‌ها در مقابل این عوامل تهدید کننده محافظت کند.

کاهش وابستگی‌ها: طراحی زیر ساخت مناسب شبکه این امکان را برای پرسنل به وجود می آورد که بدون در نظر گرفتن موقعیت مکانی بتوانند به شبکه وصل شوند و به داده‌های مورد نیاز دسترسی داشته باشند.

انواع زیر ساخت شبکه

به طور کلی می توان زیر ساخت شبکه را  به دو دسته کلی تقسیم بندی کرد. زیر ساخت سنتی از تجهیزات فیزیکی جداگانه برای هر قسمت از شبکه استفاده می‌کند. برای مثال، جهت اتصال بخش‌های مختلف شبکه به همدیگر از روتر، برای اتصال دستگاه‌ها به شبکه از سوئیچ و برای اتصال کاربران به شبکه از نقاط دسترسی وایرلس استفاده می گردد.

زیر ساخت مجازی از تجهیزات فیزیکی مشترک برای چند بخش شبکه استفاده می‌کند. برای مثال، از یک سرور مجازی برای ارائه خدمات شبکه همچون اینترنت، ایمیل و شبکه داخلی استفاده می گردد.

زیر ساخت سنتی

زیر ساخت سنتی، از تجهیزات فیزیکی جداگانه برای هر قسمت شبکه استفاده می‌کند. زیر ساخت سنتی دارای قابلیت‌ها و انعطاف ‌پذیری کمتری نسبت به زیر ساخت مجازی است، ولی هزینه کمتری هم دارد. اجزای زیر ساخت سنتی شبکه شامل:

روتر: روتر دستگاهیست که شبکه‌های مختلف را به یکدیگر وصل می‌کند. روتر با استفاده از پروتکل‌های مسیریابی، مسیرهای ارتباطی میان شبکه‌ها را تعیین می‌کند.

سوئیچ: سوئیچ دستگاهیست که دستگاه‌های مختلف را در یک شبکه به یکدیگر وصل می‌کند. سوئیچ با استفاده از آدرس‌های  MAC دستگاه‌های مختلف را شناسایی کرده و بسته‌های داده را میان آن‌ها ارسال می‌کند.

کابل: کابل‌ها اتصالات فیزیکی میان دستگاه‌های مختلف را به وجود می آورد. کابل‌های شبکه متشکل از انواع مختلفی همچون کابل‌های UTP، کابل‌های STP و کابل‌های فیبر نوری هستند.

اتصال بی‌سیم: نقاط دسترسی بی‌سیم امکان اتصال دستگاه‌های بی‌سیم به شبکه را به وجود می آورد. نقاط دسترسی بی‌سیم از پروتکل‌های Wi-Fi به منظور برقراری ارتباط با دستگاه‌های بی‌سیم استفاده می‌کنند.

زیر ساخت مجازی

یکی از انواع زیر ساخت شبکه، زیر ساخت مجازی است که از تجهیزات فیزیکی مشترک برای چند بخش شبکه استفاده می‌کند. این زیر ساخت دارای قابلیت‌ها و انعطاف ‌پذیری بیشتری نسبت به زیر ساخت سنتی است، ولی هزینه بیشتری هم دارد. اجزای زیر ساخت مجازی شبکه شامل:

سرور مجازی: سرور مجازی یک نسخه مجازی از یک سرور فیزیکی می باشد. سرور مجازی می‌تواند به عنوان یک روتر، سوئیچ، نقطه دسترسی بی‌سیم یا هر دستگاه دیگری در شبکه مورد استفاده قرار گیرد.

پلتفرم مجازی ‌سازی: پلتفرم مجازی ‌سازی نرم ‌افزاری می باشد که امکان ایجاد و مدیریت سرورهای مجازی را به وجود می آورد.

ابزارهای مدیریت شبکه: ابزارهای مدیریت شبکه به نرم ‌افزارهایی گفته می شود که امکان مدیریت و نظارت بر زیر ساخت شبکه را به وجود می آورند.

انتخاب نوع زیر ساخت شبکه

نوع زیر ساخت شبکه و انتخاب آن به عوامل گوناگونی بستگی دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها عبارتنداز:

نوع شبکه

نوع شبکه، نخستین و مهم‌ترین عامل در انتخاب انواع زیر ساخت شبکه است. شبکه‌ها به دو دسته ی شبکه‌های سیمی و شبکه‌های وایرلس تقسیم بندی می شوند. شبکه‌های سیمی از کابل‌های فیزیکی به منظور اتصال دستگاه‌ها به یکدیگر استفاده می‌کنند. در حالی که شبکه‌های بی‌سیم از امواج رادیویی برای این کار استفاده می‌کنند.

اندازه و وسعت شبکه

اندازه شبکه، عامل بعدی است که در انتخاب نوع زیر ساخت شبکه باید مورد توجه قرار گرفته شود. معمولا شبکه‌های کوچک و خانگی از شبکه‌های بی‌سیم استفاده می‌کنند، ولی شبکه‌های بزرگ و سازمانی از شبکه‌های سیمی استفاده می‌کنند.

تعداد دستگاه‌های متصل به شبکه

از دیگر عوامل مهم در انتخاب نوع زیر ساخت شبکه، تعداد دستگاه‌های متصل به شبکه است. شبکه‌هایی که تعداد دستگاه‌های متصل به آن‌ها زیاد باشد، معمولا به زیر ساخت قوی‌تری احتیاج دارند.

نوع داده‌هایی که در شبکه جابجا می‌شوند

نوع داده‌هایی که در شبکه انتقال می یابند هم در انتخاب نوع زیر ساخت شبکه موثر است. شبکه‌هایی که اطلاعات مهمی در آن‌ها منتقل می‌شود، به طبع به زیر ساخت ایمن‌تری نیاز دارند.

بودجه

یکی دیگر از عوامل مهم در انتخاب نوع زیر ساخت شبکه، بودجه است. تجهیزات شبکه دارای قیمت‌های متفاوتی هستند و انتخاب تجهیزات مناسب با بودجه مورد نظر، بسیار حائز اهمیت است.

سخن پایانی

به مجموعه سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای مورد نیاز و طراحی اصولی آن‌ها، زیر ساخت شبکه می گویند. با توجه به این مسئله که امروزه شبکه در سازمان‌ها و کسب و کارهای مختلف اهمیت زیادی دارد و کیفیت خدمات را به طرز قابل توجهی ارتقاء می‌دهد.

 توجه به طراحی زیر ساخت شبکه به صورت اصولی برای شبکه بسیار حائز اهمیت است. چراکه این امکان را به وجود می آورد که پرسنل با دسترسی به داده‌های مورد نیاز بتوانند خدمات بهتری به مشتریان ارائه دهند و در نتیجه بهره‌وری پرسنل و رضایت مشتریان به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.